آيين هاي عاشورايي در یزد و کاشان


 

نويسنده:ليلي زماني




 
در سرزمين بادگيرها ، مردم در مراسم سوگواري روز عاشورا آيين نخل برداري را برپا مي کنند. در يزد، نخل را به شکل تابوت سيدالشهدا(ع) يا نمادي از يکي از شهداي کربلا مي آرايند هر چند که اين تابوت شباهتي به درخت نخل ندارد، اما به اين نام خوانده مي‌شود. مراسم نخل‌برداري از ويژگي‌هاي منحصر به فرد محرم و عزاداري در يزد است که در تمام مراحل مراسم با همکاري و همياري اهالي، از کمک مالي و تهيه چوب و ديگر وسايل آن گرفته تا کمک در تزئين و عَلَم کردن آن و حمل آن در روز عاشورا برگزار مي‌شود.
دربرخي موارد، زرتشتيان يزد هم در ساختن نخل‌ها، همياري و همکاري دارند. آنها حضرت سيدالشهدا(ع) را همسر شهربانوي ايراني دانــسته و نسبت به وي احترام و ارادت خاصي قائل هستند. مراسم آذين‌بندي و آماده کــردن نخل‌ها براي ايام عزاداري ماه محــرم با يــک فراخوان، از اهل محل و آبادي صورت مي‌گيرد.
برخي‌ها در يزد و حوالي آن، درختان خود را وقف مي‌کنند تا در زمان کهنسالي آن ساقه‌هايش را صرف مرمت نخل کنند. نخل‌هاي بزرگ، پس از تزئين، چندين تُن وزن پيدا مي‌کنند و معمولا براي بلند کردن و حرکت آن نيروي بسياري لازم است. مثلا براي بلند کردن نخل‌هاي ميدان امير چخماق، ميدان امام تفت، ميدان مهريز، با کمک ده ها نفر امکان پذير است.

در آخرين روز ذيحجه با ورود دسته «چاووش عزا» به بازار شهر کاشان مردم و کسبه از فرا رسيدن ماه محرم مطلع مي‌شوند. بيشتر اعضا اين دسته مداحان اهل بيت(ع) هستند كه هر كدام در مسير اشعاري مربوط به واقعه عاشورا مي‌خوانند. با نگاهي به تاريخ عزاداري سنتي در كاشان و شهرهاي همجوار آن، همچون نطنز، آران و بيدگل و اردستان به برخي آيين‌هاي سنتي ازجمله نخل گرداني و حمل خيمه‌گاه حسيني و شهداي كربلا بر مي‌خوريم كه در زمان آل‌بويه مرسوم بوده و در زمان قاجار نيز با برپا كردن تكيه‌ها آيين‌هاي تعزيه رونق گرفته است.
مراسم «توغ»‌برداري در كاشان نيز از جمله آداب مورد توجه اهالي اين شهرستان است. زمان برداشتن توغ در كاشان معمولا در شب و روز عاشورا و شانزدهم محرم است، مرسوم است كه دسته‌هاي عزاداري به دنبال آن به بازار رفته و در پاي آن عزاداري مي‌كنند.
منبع:http://www.ettelaat.com
ارسال توسط کاربر محترم سایت :hasantaleb